De familiesite Beijen/Beyen
door Laurens Beijen
De voorpagina
Het inhoudsoverzicht
De volgende pagina
De vorige pagina
De voornamenlijst
De fotogalerij
Zoeken op deze website
Reacties of vragen

De tak Jan Thomas van de IJsselsteinse familie

Een koffiehuis bij Haastrecht

    
    
De ansichtkaart hiernaast (afkomstig van Nieko Jongerius uit Vlist) stamt uit de tijd rond 1900. Op de kaart staan de tramhalte en een daarachter liggend gebouw aan de noordoever van de Hollandse IJssel bij het dorp Haastrecht.
De ansichtkaart daaronder (afkomstig van mevrouw A. van Vuuren-Boon uit De Meern) stamt uit de tijd rond 1950. Op de foto, die van een iets andere plaats is genomen, staat hetzelfde gebouw als op de eerste foto, maar ook de ophaalbrug over de Hollandse IJssel.

Het gebouw en de brug zijn allebei in 1883 gebouwd. In dat jaar werd langs de noordoever van de IJssel de tramlijn van Oudewater naar Gouda aangelegd. Haastrecht lag toen nog alleen aan de zuidkant van de Hollandse IJssel. De noordoever behoorde gemeentelijk eerst tot Stein en later tot Reeuwijk. Om de passagiers uit Haastrecht tegemoet te komen, liet de tramwegmaatschappij op de plaats van een vroeger voetveer een brug over de IJssel bouwen. Het werd een stevige brug die nog steeds volop in gebruik is.

Ook het gebouw bestaat nog steeds. Het is het huidige hotel Over de Brug, Veerlaan 1 in Haastrecht.

Er wordt in de registers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed lovend over het pand gesproken. Volgens de beschrijving heeft het "een goed geproportioneerde gootlijst" en een "voorname, welafgewogen spatiëring van de bovenvensters", en heeft het als geheel "een zekere waardigheid terwijl het toch zijn functie niet verloochent: ook thans heeft het als café nog een horecafunctie".
Het pand werd net als de brug gebouwd in 1883. Bij zijn vroegste geschiedenis hebben leden van de IJsselsteinse familie Beijen een belangrijke rol gespeeld. Daarover volgt hier iets meer.

Gerrit Beijen Gz.

Voor 1883 stond op de plaats van het huidige Veerlaan 1 een ouder koffiehuis en logement. De kastelein, Pieter van Zijll, woonde daar met zijn vrouw Rookje van Herk en acht kinderen. Pieter van Zijll was tevens de veerman van het voetveer.
Gerrit Beijen Gerritszoon (11.21), aan wie op deze website vanwege zijn gedichten een afzonderlijke pagina is gewijd, woonde een kilometer verderop in de Kloosterhoeve. Hij was een goede vriend van het echtpaar Van Zijll. In 1881 liet hij de boerderij over aan zijn jonge neef Gerrit Beijen Corneliszoon (12.48) en ging hij in het logement van Pieter en Rookje wonen.
In mei 1883, enkele maanden voordat de tramlijn en de brug in gebruik zouden worden genomen, overleed Pieter van Zijll. Desondanks werd twee maanden later de eerste steen gelegd voor een groter koffiehuis en logement dat het oude moest vervangen. Waarschijnlijk werd gehoopt dat de tramlijn meer klandizie met zich mee zou brengen.

Gerrit Beijen moet een belangrijke steun voor de weduwe Rookje van Herk zijn geweest bij de bouw van het nieuwe logement. De tekst op de eerste steen is onmiskenbaar van zijn hand:
De eerste steen gelegd
onder het volgende motto
In hope dat men zeer goed slaagt
wordt dit nieuw logement gewaagd,
Het kan soms ernstig tegenloopen
Nering of gunst kan men niet koopen
Den 23 juli 1883.

Ook in financieel opzicht droeg Gerrit ruim bij. Dat blijkt uit een akte uit januari 1884 waarin Rookje verklaarde "wegens zoo vele door haar aan contanten ontvangen gelden" 8000 gulden aan Gerrit schuldig te zijn. Onderpand was een "geheel nieuw gebouwd huis, ingericht tot logement en koffyhuis, genaamd de Afwachting". Op dezelfde dag legde Gerrit in een testament vast dat zijn erfgenamen de lening pas na het overlijden van Rookje zouden mogen terugeisen. Verder legateerde hij haar zijn hele inboedel.

Gerrit Beijen overleed een maand later. In maart 1884 liet Rookje van Herk zijn inboedel openbaar verkopen. Bij die inboedel hoorden onder andere tien koeien en een hoeveelheid boerengereedschap. Gerrit was kennelijk na zijn verhuizing op kleine schaal doorgegaan met boeren. Daarvoor gebruikte hij waarschijnlijk de aanbouw aan de linkerkant van het gebouw.

Ruth Beijen

In 1887 vertrok Rookje van Herk uit de Afwachting. De nieuwe exploitant was Ruth Beijen (13.55), een kleinzoon van een broer van Gerrit. Zoals vermeld op de pagina over Jilles Beijen Gerritszoon en zijn nakomelingen, was Ruth getrouwd met zijn achter-achternicht Anna Hendrika Hermina Beijen (13.10). Een jaar later verkocht Rookje het koffiehuis, dat toen werd aangeduid als de Verwachting, aan Ruth voor 9300 gulden.

De zaken gingen waarschijnlijk voor Ruth en Anna niet al te best. In 1892 deden ze het koffiehuis over aan een zekere Cornelis Bezemer en vertrokken ze naar Gouda. Misschien heeft het geringe succes van de tramlijn daar een rol bij gespeeld: de lijn werd in 1907 opgeheven. Het koffiehuis, dat later onder andere werd aangeduid als café Oostendorp en als IJsselzicht, is echter blijven bestaan.
De huidige naam is Hotel-eetcafé Over de Brug.


   De volgende pagina

De voorpagina
Het inhoudsoverzicht

De bovenkant van de pagina
Zoeken op deze website

Reacties of vragen